Tot voor kort was Gebouw De Bazel (links), waar de Amsterdamse dienst Monumenten en Archeologie huist, mijn werkplek. Sinds september echter is het Groothandelsgebouw in Rotterdam (rechts) mijn standplaats. Hier werk ik als onderzoeker bij cultuurhistorisch onderzoeksbureau SteenhuisMeurs.

Een kleine twee jaar heb ik met veel plezier voor de Amsterdamse gemeentedienst Monumenten en Archeologie gewerkt. Ik ondersteunde het team gebiedsadviseurs, door het onderzoeken en beschrijven van gebouwen en gebieden uit de periode van 1850-heden. Van de Baarsjes tot Borneo-Sporenburg, van bakstenen pakhuizen tot punaisearchitectuur. Kriskras door de hele stad. Het resulteerde in cultuurhistorische verkenningen, opgebouwd uit een historische gebiedsanalyse en aanbevelingen, die als uitgangspunt dienen voor gebiedsontwikkeling.

Nu werk ik als onderzoeker bij SteenhuisMeurs. Mijn standplaats is Rotterdam, maar we werken landelijk. Het bureau richt zich op het inzetten van cultuurhistorisch onderzoek in actuele ruimtelijke opgaven. We doen dit onder andere in de vorm van een cultuurhistorische verkenning, beeldkwaliteitsplan, transformatiekader, of stedenbouwkundige visie. Binnen het bureau kan ik mijn hart ophalen aan de verscheidenheid aan projecten door het hele land.

Het is inmiddels wereldwijd bekend dat je in de 9 straatjes veel leuke winkels kunt vinden. Maar als je op zoek bent naar bijzondere speciaalzaken, heeft Amsterdam zoveel meer te bieden. Dat is het voordeel van een stad waar zowel het aantal inwoners als het aantal bezoekers snel groeit. Wil je eens verder kijken dan de Leidsestraat en de PC Hooft?

Op een regenachtige zaterdag tijdens de Week van de Stad 2015 met het thema Amsterdam druk? Dat biedt kansen! organiseerde ik een excursie naar exclusieve en bijzondere speciaalzaken. Winkels buiten de gebaande paden die de omreis waard zijn.

Op verzoek van erfgoedvereniging Bond Heemschut deed ik onderzoek naar het ‘Blauwe gebouw’ in Tilburg. Het voormalige kantoorgebouw voor de Sociale Dienst aan de Besterdring is van waarde. Vanwege de bijzondere architectuur en de plek van het gebouw binnen de (geschiedenis van de) stad Tilburg.

Archieffoto’s: Archief Van Oers en Regionaal Archief Tilburg.
Foto links: Heemschut vrijwilliger Miriam van den Dries (rechts) en ik in de hal van het ‘blauwe gebouw’.

Allemaal plekken die afgelopen september tijdens de verrassende Open Monumentendag, de eerste in Almere, te zien waren. Niet voor niets dat het achtuurjournaal aandacht aan deze primeur besteedde. Aan het woord Lisette Breedveld, beleidsadviseur Publieksbereik Cultureel Erfgoed, hier terug te zien. Ook hield Lidwine Spoormans, architect en initiatiefnemer van het platform ‘Love 80’s architecture’, deze zomer een verhelderende lezing in het Erfgoedcafé over de veelzijdige architectuur uit de jaren tachtig. Kleur, tegeltjes, cirkels, schuin, plaatmaterialen. Je gaat erna anders kijken naar de omgeving.

Almere heeft een traditie van zelfbouw. Al in de jaren zeventig werd in Haven, aan de kerkgracht, zelfbouw toegestaan. Het mooiste ontwerp vind je op nummer 36, van Joop van Stigt (bouw 1978-80), en momenteel te koop. In de jaren tachtig volgde de experimentele zelfbouwbuurten De Fantasie en De Realiteit. En nog altijd is de stad podium voor zelfbouwprojecten, zoals Oosterwold en Bouwexpo Tiny Housing. Het is een interessante rondgang langs deze projecten, een reis in de tijd van de zelfbouw.

Almere is bij uitstek een stad op de toekomst gericht, maar Stichting Polderblik wil na veertig jaar ruimte creëren voor reflectie en organiseert momenteel interessante gesprekken over het erfgoed van de stad. We zullen de komende jaren ongetwijfeld nog veel meer horen van deze stad.

Voor het jongeren netwerk YURPS (Young Urban and Regional Professionals) schreef ik november 2015 een blog over het ontbreken van jonge urbane professionals in de (naoorlogse) wijk.

“Kijk naar wat je al hebt, leg daar een vergrootglas op en blijf dat veertig jaar doen”, adviseerde Allard Jolles laatst tijdens de Inspiratiedag van YURPS in Heerlen. Amsterdam behoeft dit advies niet, zou je zeggen. Op wellicht wat rafelranden na wordt vrijwel elk stukje hoofdstad nauwkeurig in de gaten gehouden. Al decennia lang. Neem de Westelijke Tuinsteden. Weinig wijken zijn zó veel beschreven. Van het ontstaan (ontsproten uit de koker van de wereldberoemde stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren eind jaren ‘20) en de omvangrijke stedelijke vernieuwing vanaf eind jaren ’90 tot de recente ontwikkelingen met de creatieven op zoek naar fysieke en mentale ruimte en yuppen die “de sprong over de ring maken”.

Een rits geïnteresseerden

De wijken zijn bezongen en beschimpt. Ze zijn beschreven in lokale, landelijke en van de week nog internationale media. Er zijn stukken verschenen op papier en op blogs. Lezingen gehouden. Documentaires, schilderijen en theatervoorstellingen gemaakt. Journalisten, (architectuur)historici, (landschaps)architecten, stedenbouwkundigen, volkshuisvesters, kunstenaars, welzijnswerkers, planologen, romanschrijvers, sociaal-geografen, stadssociologen, politici, economen, cartografen, biologen. Allen hebben ze naar de wijken gekeken, en doen dat nog altijd met veel interesse.

Waar zijn de jongeren?

Maar, nu komt het, onder hen zijn opvallend weinig jongeren te bespeuren. Af en toe een architectuurstudent aangemoedigd door een docent, maar dat is dan van korte duur. Waarom is het, dat ik met mijn 29 jaar vaak de jongste ben? Als het gaat om stedelijke ontwikkeling biedt het gebied voor ieder wat wils. Ook voor ‘spannende’ onderwerpen zoals de aanzwellende gentrificatie ben je hier aan het juiste adres. En de springlevende wijken zijn in beweging, je raakt er dus niet snel uitgekeken. Dus, jonge urbane professionals, spring eens uit de pas. Ontdek nieuws in de wederopbouwwijken van Amsterdam, of in een van die andere varianten in de rest van het land. Nederland kent veel interessante wederopbouwgebieden.

Eerste stap

Aan de Burgemeester de Vlugtlaan vierde begin oktober Broedplaats De Vlugt haar 5-jarig jubileumsfeest, evenals het Van Eesterenmuseum. En ik vierde het feestje mee, niet alleen omdat ik het museum heb helpen opbouwen en het pand mijn tweede huis is. Ook is het vijf jaar geleden dat ik mijn eerste stap zette in de wijk, om er niet meer weg te gaan. Het is hier veel te leuk. En als ik weg ga zal de jeugd het overnemen, ongetwijfeld.

Mien Ruys (1904-1999) geldt als een van de meest vooraanstaande Nederlandse tuin- en landschapsarchitecten die in de 20ste eeuw in brede kring bekendheid genoot. Het verklaart de aandacht die ze momenteel krijgt. 

Tuinhistoricus en publicist Leo den Dulk tekende haar bijzondere levensverhaal op. Het resulteerde dit jaar in het boek ‘Zoeken naar de heldere lijn over het werk en leven van Mien Ruys’. De publicatie was voor het Van Eesteren Museum een goede aanleiding voor een gesprek met de auteur. Mien Ruys is onder meer van grote invloed geweest op het groenontwerp van de Amsterdamse tuinsteden. Zelfs van buiten Amsterdam kwamen geïnteresseerden op zondag 12 maart 2017 naar tuinstad Slotermeer voor het 57e Van Eesterengesprek. Met een volledig volgeboekte museumzaal zou je kunnen stellen dat Mien nog altijd ‘leeft’. Ik deed verslag van het gesprek, hier te lezen.