Dijk en Waard: een gebiedsbiografie
In januari 2022 zijn de gemeenten Langedijk en Heerhugowaard samengevoegd tot de gemeente Dijk en Waard. Wat is de geschiedenis van het gebied, en wat zijn de belangrijkste kenmerken? In het kader van de Omgevingsvisie gaf de gemeente opdracht voor een gebiedsbiografie. De gebiedsbiografie Dijk en Waard (2022) is geschreven door Jouke van der Werf en Els Bakker (Bureau op het Plein) in samenwerking met mij, Victorien Koningsberger.
De gemeente Dijk en Waard werkt aan de uitwerking van de Omgevingsvisie. Deze beschrijft de maatschappelijke opgaven en beschermt de kernkwaliteiten van de gemeente door op basis van 9 speerpunten belangenafwegingen te maken. Eén van de 9 speerpunten is het behouden en versterken van de identiteit van Dijk en Waard. Om dit te kunnen doen, is inzicht nodig in de cultuurhistorische ontwikkelingen die binnen de gemeente hebben plaatsgevonden en de gemeente hebben gemaakt tot wat het nu is. De gebiedsbiografie Dijk en Waard brengt de cultuurhistorische kenmerken van Dijk en Waard in beeld. Ze beschrijft de historische gelaagdheid van de gemeente vanaf het ontstaan van het landschap tot de stedelijke uitbreidingen rond het jaar 2000. Rond dit jaar werden de plannen voor Huygendijk/Zuidwijk, Stad van de Zon en Twuyverhoek, die voortkwamen uit de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra, uitgewerkt. De verdichtingsplannen en uitbreidingsplannen die sindsdien gemaakt zijn, zijn nog voor een groot deel in uitvoering of nog maar net afgerond. Hierdoor ontbreekt de nodige afstand voor een objectieve geschiedschrijving.
De bestaande geschiedschrijving was beperkt. Deze gebiedsbiografie is daarom voor een groot deel gebaseerd op uitvoerig nieuw archiefonderzoek, observaties ter plekke (veldonderzoek) en gesprekken met stedenbouwkundigen en projectleiders, die bij de drie voormalige gemeentes hebben gewerkt.
De gebiedsbiografie is een belangrijk ingrediënt voor het versterken van de bestaande kernkwaliteiten die voortvloeien uit de historie van het gebied en voor het behouden van zowel de identiteit van de gemeente Dijk en Waard als geheel als van de afzonderlijke kernen. Ze bouwt voort op de gebiedsbiografie Centrum Dijk en Waard: een gebied van twee snelheden, die eind 2021 is gemaakt voor het centrumgebied.
