Gebouw De Voetnoot Almere, een cultuurhistorische waardestelling

In opdracht van de gemeente Almere deed ik najaar 2020 waardestellend cultuurhistorisch onderzoek naar gebouw De Voetnoot, aan het Stadhuisplein. Gebouwd in de jaren tachtig als centrale bibliotheek, een Centrum voor Kunstzinnige Vorming CKV en een activiteitencentrum gemoedelijk onder één dak, naar ontwerp van gemeente-architect T.K. (Tjitte) Tigchelaar en zijn team die met enthousiasme bouwden aan de nog jonge stad. De Voetnoot is tot stand gekomen als sober, doch expressief gebouw in zijn bouwtechnische opzet, materialisering (beton en staal) en bijbehorende neutrale basiskleuren (grijs, wit en zwart), met het idee ruimte te bieden aan gebruikers om het gebouw eigen te maken (kleur te geven), en aan te passen waar wenselijk. Het gebouw kan geschaard worden binnen de traditie van de hightech architectuur, waarin de constructie en techniek de uitstraling van het gebouw bepalen en flexibiliteit een belangrijk aspect vormt. Typerend is de duurzaamheidsoverweging in de keuze voor constructie en materialen, in een tijd voordat gemeengoed was. De Voetnoot – nog altijd in gebruik als creatief verzamelgebouw – is stevig verankerd in het geheugen van Almere en representeert de pioniersfase van Almere Stad, als een van de eerste gebouwen die de voorlopers vormden van de latere ontwikkeling van het centrumgebied. Tegelijkertijd leent het gebouw zich goed voor toekomstige aanpassingen, de architect zei hier zelf over in 1987: “Een gebouw als De Voetnoot moet je als architect niet te gedetailleerd vorm willen geven. Dat moet je overlaten aan de gebruikers. Wat je moet doen is proberen een zo tijdloos en dus zo flexibel mogelijk kader te creëren, waarbinnen volop ruimte is voor de veranderingen, die de tijd in snel tempo voortschrijft.”

Beeld: omslag brochure over het gebouw, 1987 -Stadsarchief Almere